Bütandiol, renksiz bir sıvıdır ve su ile iyi karışabilir. Higroskopik özelliğe sahip oluşu ile nem çekebilir. Yüksek viskoziteye sahip bir sıvı olması, birçok farklı endüstride çeşitli amaçlar ile kullanımını sağlar. Özellikle plastik, reçine ve boyaların üretiminde kullanılan önemli bir kimyasaldır.
Bütandiolün ana kullanım alanları nelerdir?
Yaygın kullanım alanları aşağıdaki gibidir.
- Plastik ve reçine üretimi: Poliüretan ve poliester gibi plastik ve reçinelerin üretiminde kullanılan temel bir kimyasaldır.
- Boya endüstrisi: Solvent ve reaktif katkı maddesi olarak kullanılır.
- Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri: Nemlendirici olarak kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinde yer alabilir.
- İlaç endüstrisi: Bazı ilaçların taşıyıcı maddesi olarak kullanılabilir.
- Antifriz maddesi: Antifriz olarak soğutma sistemlerinde kullanılabilir.
- Gıda ve içecek endüstrisi: Bazı gıda ürünlerinde nemlendirici, stabilizatör ve yumuşatıcı olarak kullanılır.
Boya imalatında Bütandiol kullanımı
Bütandiol, poliüretan boyaların ve bazı epoksi boyaların yapımında bir hammaddedir. Kullanımının sağladığı avantajlar aşağıdaki gibidir.
- İki hidroksil grubu içeren bir diol olması ile boyanın polimerizasyon ve çapraz bağlanma reaksiyonlarına katkıda bulunabilir. Böylece boyanın dayanıklılığını ve yapışma özelliğini artar.
- Diğer çözücülere göre daha az uçucu bir özelliğe sahip olması boyayı uygulandıktan sonra hızlı bir şekilde buharlaşmamasını ve daha uzun süreli açık kalma süresini sağlar. Böylece boya düzgün bir şekilde yayılır ve pürüzsüz bir yüzey elde edilir.
- Bütandiol, boyanın esnekliğini artırır ve daha elastik bir film oluşumuna katkıda bulunur. Bu durum boyanın darbelere, sıcaklık değişikliklerine ve çatlak oluşumuna karşı daha dirençli olmasını sağlar.
- Kimyasal maddelere karşı iyi bir dirence sahiptir. Bu özellik, kimyasal çözücüler ve diğer zararlı maddelerle temas halinde boya filminin dayanıklılığını artırır.
- Diğer bazı solventlere kıyasla düşük toksisiteye sahip oluşu çevresel ve insan sağlığı açısından daha güvenli bir seçenek olarak görülmesini sağlar.
Formülasyon örneği: Poliüretan bazlı boya üretimi
Malzemeler;
Hazırlanışı;
- İlk olarak poliüretan reçine hazırlanır. Bu reçine polioller ve izosiyanatların reaksiyonu ile elde edilir.
- Ardından pigment ilave edilir. Talep edilen renk ve opaklığa göre pigment kullanılır.
- İsteğe bağlı olarak eklenecek dolgu maddeleri bu aşamada ilave edilebilir.
- Bütandiol karışıma eklenir. Bütandiol boyanın viskozitesini düşürerek daha kolay uygulanabilir hale getirir, boyanın dayanıklılığını ve esnekliğini artırır.
- Poliüretan reçinenin sertleşmesini hızlandırmak için katalizörler eklenir.
- Boyanın sertleşmesi için izosiyanat içeren bir sertleştirici ilave edilir.
- Formülasyondaki bileşenleri bir arada tutmak ve homojen bir karışım elde etmek için uygun bir çözücü eklenir.