Doğal Tartarik Asit (L-Tartarik Asit) Üretimi

Whatsapp ile Paylaşın

Bugün sizlere hayatımızın her anında karşılaştığımız, 7’den 70’e herkesin tükettiği bir kimyasal bileşik olan Tartarik Asit’i ve üretimini tanıtacağım.

Tartarik Asit birçok bitki ve özellikle Demirhindi ve üzüm içerisinde doğal olarak bulunan organik bir asittir. Ticari alanda en çok DL-Tartarik Asit ve L-Tartarik Asit kullanılır. Tartarik asitin bu 2 enantiyomeri hiç tahmin etmediğimiz, hayatınızda inanılmaz etkilere sahip bazı bileşiklerdir.

Kısaca enantiyomerin ne demek olduğunu da izah etmek isterim. Molekülü aynı tip atomlardan oluşan, molekül yapıları farklı bileşiklerdir. Bir birinin ayna görüntüsü olan molekül yapılarından oluşurlar. Bu olayın en ilginç yanı ise 1848 yılında Kimya Bilimine büyük bir katkı sunan, kimyager ve mikrobiyoloji alanının kurucusu Louis Pasteur (Kuduz aşısını bulmuştur) tarafından keşfedilmiştir. Yani enantiyomer kavramı tartarik Asit incelenirken keşfedilmiştir.

Bu kadar çok aynı özellikleri olması ve buna karşılık sadece ayna görüntülerinin farklı olması sebebiyle canlı hücrelere nüfuz ettiklerinde çok farklı etkiler gösterebilmeleri bilimin en önemli ayrıntılarıdır.

Tartarik Asit bağışıklık sisteminin dirençli olmasını sağlayarak metabolizmayı enfeksiyon ve sağlığımızı tehdit edici birçok tehlikeli unsurdan koruyucu özelliklere sahiptir. Sindirim sisteminin iyi çalışmasını sağlamaktadır. Kanda şeker hastalığına doğru ilerleme durumu olan şeker-insülin dengesi bozulma potansiyeli olan insanların Glikoz intoleransı’nı artırdığı tespit edilmiştir.

Gelelim işin ticari boyutuna. Türkiye üzüm üretiminde genel olarak 6. sıradadır. Evsel üzüm üretiminde ise 4. sıradadır. Ama ne hikmetse Tartarik Asit üretimi yapılmamaktadır. Buna karşılık 2021 yılında yaklaşık 3436 ton Tartarik Asit ithal edilmiş. 60.5 ton ihraç edilmiş ve geri kalanı ülke içerisinde kullanılmıştır.

2021 yılında tartarik Asit ithalatına ödenen miktar 9 Milyon 385 Bin Usd dir. Ülkemıze, Tartarik asit ortalama birim maliyeti 2.73 Usd/kg dır. Buradan ayrılan bir husus ise Doğal Tartarik Asit fiyatıdır. Bu Doğal tartarik Asit yaklaşık 15.00 €/kg dır. Bunu farklı kılan bazı hususlar vardır.

Maliyeti yüksek olan Tartarik Asit, Doğal Tartarik Asit’tir ve şarap üretimi sırasında, şarap fıçılarında ki fermantasyon sırasında meydana gelen Kalsiyum Tartarat kristallerinden üretilmektedir. Ticari kalsiyum tartarat %50 oranında Tartarik Asit içermektedir.

Şarap fıçılarındaki Kalsiyum Tartarat su içerisinde nispeten çok düşük çözünürlüğe sahiptir. Bu tortuların izole edilmesi için Kalsiyum Karbonat ve Kalsiyum Sülfat eklenerek Kalsiyum Tartarat’ın çöktürülmesi sağlanır. Kalsiyum Karbonat sulu süspansiyon formunda nötrleştirici ajan olarak verilir. Kalsiyum karbonatın kullanılmasının bir diğer nedir su içerisinde çözünmemesi ve çözelti alkalinizasyonuna etki etmemesidir.

Bundan farklı olarak Tartarik Asit sentetik olarak da sentezlenebilir. Bu üretim metodunda Maleik Anhidrit ve Hidrojen Peroksit kullanılarak gerçekleştirilir. Sonra ki aşamada hidrate edilir ve vakum altında buharlaştırılma (Su çıkışı) yapılarak kurutulur. Bu üretim metodunda 3 farklı steroizomer elde edilir. L(+) sentetik tartarik Asit, D(-) sentetik tartarik Asit, mezo sentetik tartarik ve DL-Tartarik Asit olarak bildiğimiz mezo sentetik tartarik asittir.

Gördüğümüz gibi bu sadece tatarik asit üretimi için bazı metotlardır. Fakat bunun yanında Tartarik Asitin diğer tuzları ve esterleri (Sodyum Tartarat, Demir II Tartarat, Kalsiyum Tartarat, Etil Tartarat) üretimini de gerçekleştirebiliriz.

Başlamadan göremeyiz. İlerlemeden öğrenemeyiz. Bunun için üzerimize düşen girişimde bulunmak ve denemeden korkmamaktır.

Türkiye’de Öngörülebilir Doğal Tartarik Asit Üretim Kapasitesi Nedir?

Doğal Tartarik Asit üretimi için oluşturduğum bu paylaşımda, açık olan bazı hususlar bulunmaktadır. Bana göre bir girişimin realize edilmesi için baştan sona kadar olan finansal verilerin ortaya koyulması gereklidir. Ben elimden geldiği kadar genel hatları ile bu verileri paylaşmaya çalıştım.

Lakin, burada ihtiyacımız olan bazı makro veriler vardır. Bu paylaşımım da müteşebbislerin iştahını kabartacak bazı veriler sunacağım.

Daha önce tespit ettiğimiz gibi Doğal Tartarik Asit Şarap üretimi sırasında fıçıların çevrelerinde Doğal olarak oluşan Kalsiyum Tartarattan elde edilmekteydi. Şimdi bu aşamada Türkiye’de ne kadar Doğal Tartarik Asit üretebileceğimizi ve ne kadar para kazanacağımızı öngöreceğiz.

Türkiye 2018 yılında yaklaşık 67.2 Milyon Litre (672000 Hektolitre) şarap üretimi gerçekleştirmiştir (Güncel verilere detaylı bakamıyorum). Şarap fıçılarında 0.2 Kg-0.30 kg Kalsiyum Tartarat/Hektolitre Şarap birikmektedir. Bu Kalsiyum Tartarat ağırlıkça %50 ile %85 arasında Doğal Tartarik Asit içermektedir. Bu da yaklaşık 100 ton Doğal Tartarik Asit demektir. Doğal Tartarik Asit birim fiyatı 15.00 €/kg olduğunu düşünürsek bu da her yıl 1.5 Milyon € boşa gidiyor demektir. Aynı zamanda bu ürünü tedarik etmek için yurtdışına döviz çıkışı ve enflasyona pozitif katkı demektir.

Bunun yanında dikkat edilmesi gereken en önemli husus şudur; Dünyada şarap üretimi  2018 verilerine göre yaklaşık 300 Milyon Hektolitredir. Türkiye henüz 0.682 Milyon Hektolitredir. Yani %0.224 düzeyindedir. Yani bu miktar çok düşük bir miktardır.

Şunları da bilmenizi isterim. Siz bu yola çıktığınızda, proses sürecinden dolayı ve teknolojik gelişimin nimetlerinden yararlanarak, her biri katma değerli, Kalsiyum Tartarat, Potasyum Bitartarat, Sodyum Potasyum Tartarat gibi başka bileşikleri de sentezleyeceksiniz.

Bu sebeple bir hammadde için çıkılan bu yolda, bir birinden değerli mücevherlerle dolu istasyonları elbette göreceksiniz.

Not; ‘Kimyasal Ham Madde Yerde Kalmaz’

İlginizi çekebilecek diğer yazılarımız

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir