Soğutma suyu sistemlerindeki birikintileri gidermek için hangi kimyasallar kullanılır?

Hidroklorik asit, Sülfürik asit, Sitrik asit, Sodyum hidroksit, Potasyum hidroksit, Poliakrilamid, Sodyum polifosfat, Sodyum nitrit, Benzotriazol gibi kimyasallar kullanılır.

Soğutma suyu sistemlerinde, su ile temas eden yüzeylerde birikintiler meydana gelmektedir. Bu birikintiler kimi zaman kireç kimi zaman kil yapısında olabilir.

Soğutma suyu sistemlerinde meydana gelen bu gibi uygunsuzluklar, sistem içerisinde bulunan işi aşanjörleri ve diğer materyallerin ısı transfer verimliliği üzerinde negatif etki yaratmaktadır. Aynı zamanda soğutma kulesinin dolgularında biriken kil ve kireç gibi maddeler soğutma kulesinin buharlaşma verimliliğini etkilemektedir. Soğutma sistemi içerisinde meydana gelen bu tortular belirli bir noktadan sonra sistem içerisinden atılması gerekmektedir.

Daha öncelerde bu gibi istenmeyen maddelerin soğutma suyu sistemlerinden giderilmesi için hidroflorik asit ve amonyum bi florür kullanılmaktaydı. Ama bu kimyasalların soğutma suyu sistemlerinde temizleme amacıyla kullanılması durumunda son derece tehlikeli ve toksiktir. Aynı zamanda bu kimyasalların metaller üzerinde korozyon etkisine sahip olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında amonyum bi florür’den gelen amonyak, bakır metalleri üzerinde korozyon etkisi ile sistem üzerinde olumsuz etkilere sebep olmaktadır. Soğutma sistemlerinde bulunan ısı eşanjörleri bakırdan imal edilmektedir. Bu kimyasallar ile yapılan soğutma suyu temizlemelerinde kalsiyum florür oluşmaktadır. Kalsiyum florür bileşiği ısı transferini azaltıcı etkiye sahiptir.

Soğutma kulelerinin yapısal donanımları çimentodan imal edilmektedir. Florüre maruz kalan çimento çözünmektedir.

Son dönemlerde yeni yöntemler ortaya çıkmaktadır. Bu yöntem soğutma küllerinde metal yüzeylerden, plastik soğutma kulesi yani metal olmayan yüzeylerden istenmeyen birikintilerin giderilmesi için kullanılmaktadır. Ve amonyum bi florür ile yapılan temizleme işlemelerine kıyasla daha etki olduğu tespit edilmiştir.

Soğutma Kulesi Temizleme Yönteminde Suyun Sertliğinin Giderilmesi

Soğutma suyu sisteminde kullanılan sular 200 ppm üzerinde sertlik vermesi durumunda, şelatlama ajanları kullanılarak yumuşatılmalıdır. Suyun yumuşatılması işlemi EDTA (Etilendiamintetrasetikasit) ve sitrik asit ile gerçekleştirilir.

Şelatlama ajanlarının etkisi ile suyun sertlik seviyesinden dolayı kalsiyum ihtiva eden tortular şişme yapmaktadır. Soğutma kulelerindeki birikintileri giderme işleminde şişmiş olan tortular nüfuz ettiği alandan daha kolay ayrılmaktadır.

Soğutma kulelerinde temizleme yapılırken, sistem içerisindeki suyun pH’ı 7.0 ile 11.0 arasında değişen bir aralıkta tutulmaktadır. Bu sayede düşük pH düzeylerinde meydana gelen korozyon olayının etkisi minimum düzeylerde tutulmaktadır. pH’ı istenen düzeyde tutabilmek için Na2CO3, NaHCO3 ve NaCl kullanılmaktadır. Kullanım miktarı ihtiyaç doğrultusunda ilave edilebilir. (Yaklaşık 10000 ppm)

Soğutma Suyu Sistemlerinde Tortuların Giderilmesi

Şelatlama ajanlarının eklenmesinden sonra 300-20000 ppm arasında fosfonat veya fosfat ihtiva eden bileşikler eklenir. Fosfat veya fosfonat içeren bileşikler aşağıdaki gibidir.

Bunlar;

• 1,1-Hidroksietilidien-1,1-Difosfonik Asit (HEDP)
• Tetra Potasyum Pirofosfat (TKPP)
• Sodyum Tripolifosfat (STPP)
• Sodyum Hegzametafosfat (SHMP)

Bu işlem istenmeyen tortuların, nüfuz ettiği yüzeylerden temizlenen kadar 1 ile 5 gün aralığında gerçekleştirilir. Soğutma kulelerinde temizleme işlemi yapılırken pH değerinin 7.0 ile 11.0 aralığında olması gerekmektedir.