Hidroksipropil metil selüloz (HPMC), birçok endüstride yaygın olarak kullanılan bir selüloz türevidir. Birçok endüstriyel uygulamada kullanılır. Tablet üretimi de bu uygulamalardan biridir ve çeşitli roller üstlenir. 

Hidroksi propil metil selülozun tablet üretiminde kullanımı nasıldır?

HPMC’nin tablet üretiminde kullanıldığı alanlar;

1. Bağlayıcı olarak kullanımı
2. Tabletlerin şekillendirilmesi
3. Çözünürlük artırıcı olarak kullanım
4. Yavaş salınan tabletler
5. Koruyucu olarak kullanım

Genel anlamda tabletlerin üretiminde bağlayıcı ve çözünürlük artırıcı bir madde olarak kullanılır. HPMC, tablet formülasyonlarına genellikle rengi veya tadı etkilememektedir. Tablet üretiminde kullanılmasının nedenleri aşağıdaki gibidir.  

• Toz ilaç veya besin maddelerini bir arada tutarak tabletlerin dayanıklılığını artırır. Böylece tabletlerin kolayca kırılmasını veya dağılmasını önlenir.
• Tabletlerin istenen şekil ve boyutlara sahip olmasına yardımcı olur. 
• Yavaş salınan tabletlerin yapımında kullanılır. Yavaş salınan tabletler, ilacın zamanla serbest bırakılmasını sağlar. Böylece daha uzun bir süre boyunca etki gösterebilir.
• Tabletlerin içindeki ilaçları veya besin maddelerini daha hızlı ve etkili bir şekilde çözünür hale getirir. Böylece tabletlerin içindeki aktif bileşenler vücut tarafından daha iyi emilir.
• Tabletlerin yüzey pürüzsüzlüğünü artırması ile tabletler daha kolay yutulabilir hale gelir.
• Tabletlerin nemden korunmasına yardımcı olabilir. Bu şekilde tabletlerin depolandığı koşulları iyileştirilir ve ürünün raf ömrünü uzatmaya yardımcı olur.

Formülasyon örneği: Tablet ilaç üretimi

Malzemeler;

• 500 mg Askorbik asit (Vitamin C)
• 20 mg Hidroksi propil metil selüloz (Bağlayıcı madde)
• 100 mg Laktoz monohidrat (Dolgu maddesi)
• 50 mg Mikrokristalin selüloz (Dolgu maddesi)
• 5 mg Magnezyum stearat (Kaydırıcı madde)
• 10 mg Sodyum starch glycolate (Çözünürlük artırıcı)

Hazırlanışı;

1. Askorbik asit ve HPMC karıştırma kabında karıştırılır. 
2. Karışıma Laktoz monohidrat ve Mikrokristalin selüloz ilave edilir. Bu maddeler ilacın hacmini artırır.
3. Sodyum starch glikolat eklenir. Bu hammaddenin kullanımı ile tabletin hızlı çözünmesini sağlanır.
4. Tüm malzemeler iyice karıştırılır ve homojen bir karışım elde edilir.
5. Karışım, tablet pres makinesinde tabletlerin istenen şeklini alması için sıkıştırılır.
6. Son olarak magnezyum stearat eklenir. Böylece tabletlerin presleme işlemi sırasında kalıcı olarak yapışmamasını sağlanır.