Bitkiler İçin Elementlerin Önemi

Whatsapp ile Paylaşın

Bitkilerin büyümesi için toprak, destek, zemin ve besin kaynaklarını sağlayan bir ortamdır. Hava ise bitkinin ihtiyaç duyduğu bazı elementleri sağlamaktadır. Ölü bitkiler ise toprağa geri döner.

Tarımda daha yüksek verimlerin sağlanması için toprakta, bitkinin gövdesinde veya yapraklarında bazı elemental değişiklik yapılarak gerçekleştirilebilir. Bitkinin temel elementleri genel olarak topraktan gelir. Bitkiler yaşamları boyunca bazı enerji döngüsüne ihtiyaç duyarlar.

Bitkilerin hücresel bileşenlerini oluşturabilmesi için Karbon (C), Hidrojen (H), Oksijen (O), Azot (N), Fosfor (P) ve Sülfür (S) elementleri 6 biyolojik temel elementtir.

Bitkilerin İhtiyaç Duyduğu Mikro Besin Elementleri Nelerdir?

Bitkilerin ihtiyaç duyduğu bitki besin elementleri 2 kategoride olmaktadır. Bunlardan bir tanesi makro besin elementleri diğeri ise mikro besin elementleridir. Makro besin elementleri bitkinin metabolizmasının bir parçası olan molekülün bölümünü oluşturmasıdır.

İkincisi olan mikro besin elementleri ise bitkinin bulunduğu ortamda yetersiz olmasından kaynaklı gelişiminde anormallik göstermesine neden olur. Bitkinin büyümesi ve gelişmesi için var olması gereken mikro besinlerin varlığında en iyi büyüme ve gelişme meydana gelir.

Bitkiler İçin Makro Besin Elementleri Nelerdir?

Bitkiler toprak altından veya toprak üstünden, kök veya yaprakları gibi organları ile bir çok elementi alarak gelişimlerini sürdürmektedirler. Bu elementler 74 adet düzeyine kadar çıkmaktadır.

Makro besin elementleri aşağıdaki gibidir.

  • N:Azot
  • P:Fosfor
  • S:Sülfür
  • K:Potasyum
  • Ca: Kalsiyum (Mantarlar hariç)
  • Mg: Magnezyum

Makro Besinlerin Bitkiler Tarafından Alım Şekli Nasıldır?

Bitkiler elementleri tek başına besin halinde bünyelerine alamazlar. Bunun için bazı bileşikler şekilde doğrudan veya dolaylı yöntem ile bitkinin optimum düzeyde faydalanacağı şekilde temas ettirilir.

Makro besinler olan;

Azot (N): NO3, NH4+ ve N2 şekilde

Sülfür (S): SO4-2, SO2 şeklinde

Bu makro elementler bitkiye topraktan iyon çözeltisi oluşturularak veya yapraktan atmosferik gaz şekilde verilebilir.

Bir diğer önemli husus ise bu besin kaynaklarının hangi bileşiklerden sağlandığıdır.

Azot (N): Azot, topraktaki organik maddelerin varlığında ortaya çıkan bir elementtir. Yaklaşık olarak toprakta bulunan azot miktarı mevcut organik maddenin %5’ine tekabül etmektedir. Toprak yapısında organik maddenin varlığı az ise o toprak Azot içeriği bakımından fakirdir.

Bitkinin Azot ihtiyacını gidermek için;

Kükürt (S): Toprakta çok fazla bulunmayan bir elementtir. Kükürt organik madde içerisinde bulunmaktadır. Ve bu organik maddeler toprakta bulunur. Topraktaki organik maddenin ayrışması sonucunda kükürt ayrılarak bitkiye geçer.

Bitkinin Kükürt ihtiyacını gidermek için;

  • Granül Kükürt (SO3)
  • Toz Kükürt (SO3)
  • Potasyum Sülfat (K2SO4)

Fosfor (P): Fosfor bitki için ATP ve ADP’nin temel bileşenidir. Enerji taşıyan bileşiklerin oluşturulmasını sağlar. Nükleik asitlerin, önemli koenzim, zarların ve fosfolipidlerin oluşturulmasında önemli görevleri vardır. Fosfor eksikliği olması durumunda bitkiler normal büyüme yapamazlar. Fosfor eksikliği durumunda bitkilerin yaprakları koyu yeşil rengini alır daha sonra farklı renklere dönüşür. Mor renge dönüşmesini sağlayan ise bitkinin kofulunda yer alan vakuollerde antosiyanin birikmesi ile meydana gelir. Topraktaki eksik olması beklenen 2. Elementtir.

Bitkinin Fosfor ihtiyacını gidermek için;

Potasyum (K): Bitkilerin fotosentez yapabilmesi için gerekli olan bir maddedir. Suyun hareket etmesi ve solunum için fotosentezi destekler. Bitkinin Potasyum elementini yeterli düzeyde alamaması durumunda kuraklık ile başa çıkması mümkün değildir.

Potasyum eksikliğinin en belirgin belirtileri arasında yasalanmış yaprakların kenarlarında sararma olmaktadır. Kök yapısı gelişemez ve sapları cılızdır.

Bitkinin Potasyum ihtiyacını gidermek için;

Kalsiyum (Ca): Kalsiyum, Magnezyum ve Kükürt ile birlikte 3 ikincil makro besin arasında yer almaktadır. Bitkilerin sağlıklı büyümesi için olmazsa olmaz elementlerden bir tanesidir.

Bitkiler İçin Bir kaç önemli özelliği bulunmaktadır. Bitkilerde hastalığa karşı direnci artırma görevi vardır. Bitkilerde suyun geçişini artırmak (Penetrasyon) için kullanılır. Bunun yanında Enzimlerin aktive edilmesi, pH seviyelerinin korunması ve bitkilerin hücre duvarlarının güçlendirilmesi için önemli görevlere sahiptir.

Bitkilerde büyüme miktarının düşük olması, tam gelişememe ve büyüme anormallikleri gibi özellikler Kalsiyum eksikliğine işaret edebilir.

Bitkinin Kalsiyum ihtiyacını gidermek için;

  • Kalsiyum Nitrat (Ca(NO3)2)
  • Deniz Yosunu
  • Kireç (CaCO3)
  • Alçı Taşı (CaSO4.2H2O)

Deniz yosunu içeriğinde sadece Kalsiyum mineral değil aynı zamanda potasyum, Magnezyum, Demir ve Çinko mineralini de barındırmaktadır. Bu sayede Deniz Yosunu ile bitkilerinin 5 farklı elementi de sağlamış olursunuz.

Bitkiler İçin Mikro Besin Elementleri Nelerdir?

Bitkiler tarafından mikro elementler, makro elementlere göre daha az kullanılırlar. Mikro elementler aşağıdaki gibidir.

  • Demir (Fe)
  • Çinko (Zn)
  • Bakır (Cu)
  • Mangan (Mn)
  • Bor (B)
  • Molibden (Mo)
  • Klor (Cl)

Mikro elementler, bitkiler tarafından az kullanılıyor olabilir fakat makro elementlerden daha az önemli diyemeyiz.

Mikro Elementlerin Bitkiler İçin Önemi Nedir?

Bitki dokusunun yapısında önemli yer tutarlar. Bitkilerin asitlik düzeyini etkileme kabiliyetleri vardır. Bitkiler tarafından kullanılan bazı bitki besin elementlerinin alımına yardımcı olmaktadır. Katalizör özellikleri vardır.

İz elementlerin eksikliğinde yapraklarda sararma meydana gelir. Daha ilerisi dönemlerde yapraklar dökülmektedir. En çok eksikliği görülen meyveler Narenciye, Elma, Armut ve Erik’tir.

Mikro Besinlerin Bitkiler Tarafından Alım Şekli Nasıldır?

Demir (Fe): Bitkilerin klorofil sentezleyebilmesi için önemli bir elementtir. Bazı enzimler ve pigmentlerin bir bileşenidir. Bitki bünyesinde Nitrat ve Sülfatların indirgenmesine yardımcı olarak enerji üretimini destekler. Yeşil pigmentin üretiminden sorumlu değildir fakat yaprakların oluşumu için gerekli bir elementtir.

Demir tüm canlılarda DNA sentezi, solunum ve metabolizmada süreçlerde önemli görev aldığından dolayı önemli bir mikro besindir.

Bitkilerde demir eksikliği olması durumunda bitkinin yeni yapraklarında kloroz denilen bir bitki hastalığı oluşur. Yeni yapraklarda sararmalar veya yaprak damarlarında sararmalar meydana gelir. Aşırı derecede sulama yapmak da demir eksikliğine neden olabilir. Bunun için bitki köklerinin kurumasını müsaade edilmelidir.

Bitkinin Demir İhtiyacını Gidermek İçin;

Gibi bileşikler kullanılır.

Çinko (Zn): Bitki metabolizmasında çinkonun en önemli görevi  bazı proteinlerin sentezinden sorumlu olan enzimleri aktif hale getirmesidir. Çinko elementi bitkilerde soğuk ve sıcaklara karşı dayanıklılık sağlamaktadır.

Bitkilerde büyüme ve gövde uzaması oksinler yardımı ile gerçekleşir. Çinko bu oksinlerin oluşumu için gerekli olan mikro besin kaynağıdır.

Çinko eksikliğinin belirtileri arasındaki en önemli hususlar değişken kloroz çeşitleri örnek gösterilebilir. Bunlar arasında damarlar arasındaki çizgilerin sararması, yaprak kenarları ve uçlarında nekrotik sararmalar örnek gösterilebilir.

Bitkinin Çinko İhtiyacını Gidermek İçin;

Gibi bileşikler kullanılır. Çinko Oksit Altın mühür veya Çinko Oksit beyaz mühür olarak görev alır.

Bakır (Cu): Bitkiler İçin gerekli olan 8 temel mikro besin elementinden bir tanesidir. Bitkilerde enzimatik aktivite, klorofil ve tohumların üretimi için gerekli olan bir besindir. Bitkilerdeki lignin sentezinde görev alarak bazı enzimlerin aktivasyonunda yer alır.

Bakır elementinin bitkilerde eksik olması durumunda tanelerde verim kaybına neden olmaktadır. Bitkilerdeki bu rahatsızlığa ergot denir. Bitkinin ihtiyacı olan Demir miktarından 20 kat daha düşük bir bakır konsantrasyonu yeterli gelmektedir.

Bitkilerdeki Bakır Eksikliğini Gidermek İçin;

Gibi bileşikler kullanılır.

Mangan (Mn): Bitki metabolizmasında bazı oksidasyon ve redüksiyon reaksiyonlarını katalize eder. Enzimlerin aktive edilmesine önemli bir elementtir. Fotosentez, solunum ve nitrojenin asimilasyonu da dahil olmak üzere bitkinin biyolojik aktivitelerinde önemli bir katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.

Mangan eksikliği, Demir eksikliğine benzeyen problemler sergilemektedir. Damarlarda kloroz meydana gelir. Demir eksikliğinden farklı olarak damarlar arasında bronz alanlar oluşurken, demirin eksik olması beyaz renk oluşumuna kadar gider.

Mangan (Manganez) Eksikliğini Gidermek İçin;

Kullanılır.

Bor (B): Bitkilerde bor eksikliği olması durumunda hücre duvarı oluşumu yapısal stabilitesi ve fonksiyonel bütünlüklerde sorunlar meydana gelir. Bitkilerde bor elementi biyolojik zarların kararlı bir şekilde korunmasında etkili olur.

Bitkilerdeki hücre duvarı elemanı olması sebebiyle hücre duvarına önemli bir sağlamlık ve stabilite sağlamaktadır. Şeker ve karbonhidrat oluşmasında önemli bir görevi vardır. Kalsiyumun taşınmasında gerekli olan mikro elementtir.

Ayrıca çiçek ve meyvelerin gelişimi için önemli bir besin kaynağıdır. Bitkilerde membran işlemi ve hücre bölünmesini tetikler.

Bor Eksikliğini Gidermek İçin;

Gibi bileşikler kullanılır.

Molibden (Mo): Molibden bitkiler için temel mikro besinlerden bir tanesidir. Bu element de manganez gibi bitkiler için çok düşük miktarda gereklidir.

Molibdenin bitkilerdeki temel görevi öncelikle aminoasitleri sentezlemek için Nitratı nitrite sonrasında da Amonyak molekülüne dönüştüren enzim içerisinde yer alan temel bir maddedir.

Ayrıca bitkiler, fosforu organik fosfora dönüştürmek için Molibden elementine ihtiyaç duyar.

Molibden eksikliği olması durumunda yaşlı ve orta yaştaki yapraklarda sararmalar meydana gelir. Daha sonra bu durum genç yapraklara da yayılmaktadır. Yaprakların kenarları belli bir süre sonra nekrotik hale gelmektedir.

Bitkilerdeki Molibden Eksikliğini Gidermek İçin;

Klor (Cl): Mikro besin maddeleri arasında yer alan Klor tüm bitkiler için küçük miktarlarda gerekli olan bir maddedir. Klor, bitkide stoma düzenlenmesinde görev almaktadır. Bitkilerin ne salımını düzenler ve stres yaratan kurak zamanlarda nem salımı düzenleyen stomalar üzerinde etkilidir.

Ayrıca bitkideki enerji reaksiyonlarında işlev görür.

Bitkilerdeki Klor Eksikliğini Gidermek İçin;

Gibi bileşikler kullanılır.

İlginizi çekebilecek diğer yazılarımız

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir